piątek, 17 sierpnia 2018

BRZEŻAŃCZYKOM


KTÓRYCH NIE ZNAŁEM


Na starych fotografiach
postacie,
których nie znałem.
Poszedłem do domu
po drabinę
dolny koniec oparłem o brzeg stawu.
Górny o krawędź nieba.
Na niebiańskiej łące
chatka pod strzechą.
Drzwi otwarte. Zapukałem. Wszedłem.
Dobry Bóg przy kominku
spożywał wieczerzę.
gwiezdny pył omaszczony wiatrem.
Zapytałem sędziwego Boga.
Czy pamięta tych,
których nie znałem,
z utraconego miasta ?




Bóg
spojrzał przez okno
na miasto.
Staw. Wzgórza. Lasy. Doliny.
Ulice płonące latarniami.
Cmentarne krzyże. Obeliski.
Otarł łzę rękawem.
Odniosłem drabinę do domu.
Ale mego domu już nie było.
Na starych fotografiach
postacie,
których nie znałem.
Idą ulicami miasta.
Śmiech. Gwar.
Śpieszą do swoich domów.
Wpatruję się w ich twarze.
Ocieram łzy
rękawem.


AUTOR - A. T.


* Zdjęcie z internetu
na zdjęciu Brzeżany - zniszczone domy w rynku w okresie I wojny światowej


poniedziałek, 26 marca 2018

WSPOMNIENIE


STAW BRZEŻAŃSKI


Władysław Śniadecki postawny starszy pan z sumiastymi wąsami, Codziennie, godzinami opływał na łódce swoje dobra stawowe. Do dzisiaj słyszę Jego głos, nie przebierający w słowach, a przywołujących wiadomych synów do pozostawienia w spokoju Jego ryby. Staw wynajmował od hrabiego Jakuba Potockiego. Odchwaszczał go i zarybiał. Staw był radością Brzeżańczyków.




Zbiornik wodny usadowiony na rzece Złota Lipa, o długości pięć i szerokości jednego kilometra. Spiętrzony ponad poziom Miasta i odgrodzony od niegomasywną ziemną groblą, o długości kilometra. Zbudowana na w zamierzchłych czasach, przez jeńców tatarskich.W 1870 roku grobla pękła i śródmieście miasta woda zalała do wysokości trzech metrów. Brzeżańska grobla obsadzona lipami, z promenadą spacerową, a przy niej ośrodek sportów wodnych, pływalnia i wypożyczalnia łódek, kajaków, rowerów wodnych. Ten ośrodek wybudowano staraniem Dowództwa 51 pułku piechoty strzelców kresowych, stacjonującego w Brzeżanach od 1920 roku.

Grobla miejscem spotkań Brzeżańczyków, spacerów, odpoczynku, rozrywki. Wieczorami na grobli grała orkiestra pułkowa. Z jednej strony grobla opierała się o Siółko z wyniosłym klasztorem o.o. Bernardynów, a z drugiej o Zamosty z posesjami rodzin Państwa Skrzypków i Kogutów. Tuz przed Zamostami na grobli szluza i młyn. Od Zamostów wzdłuż brzegu stawu tory kolejowe do Lwowa.
Kursowała po nich „Luxtorpeda”. Od Zamostów wzdłuż torów ponad kilometr dolina, a na jej zboczu mój dom rodzinny.  Od domu na lewo polna droga przez tunel pod torami wyprowadza na brzeg stawu. Urwista gliniana skarpa z tysiącami dziur z gniazdami jaskółek. Świergot i szczebiot. Słońce ogniste. Rozległa plaża z wózkami wody gazowanej i lodów smakowitych od Haeclów. Gwar plażowiczów kąpiących się w stawie.


Staw pastwiskiem Maminych gęsi i kaczek.
Tam moje kresowe dzieciństwo. Przedmieście Brzeżan. Dolina między lotniskiem i stawem. Obowiązki w gospodarstwie podzielone. Najmłodszy pasie gęsi i kaczki. Do dzisiaj medytuję kto kogo pasł ? Musiałem je wyprowadzać na wypas na staw. Każdego ranka gęsi i kaczki napierały z każdej strony, poganiały do wyjścia. Gęsiory wydzierały się. Szczypały po nogach. Syczące żmije. Bez szacunku dla mnie. Kaczki czekały pod drzewem przy bramie. Poganiały głośnym kwakaniem. To był ich czas, a mój obowiązek. Wyprawa na wypas. Kaczki wiedziały, że przy mnie są bezpieczne, a tak najbardziej to
pod drzewem. Nad doliną latały jastrzębie i orły. Czaiły się ukryte w słońcu. Spadały kamieniem z nieba. Porywały ptactwo domowe. Kaczki wiedziały o tym. Były mądre.

Kaczki coraz głośniej kwaczą. Gęsi ruszyły do bramy. Mama wręcza kapelusz. parasol. koc i patyk. flaszkę herbaty i pajdę chleba. Ruszamy na wypas za bramę, na lewo, na staw. Przodem gęsi. Rozgadane. Rozdyskutowane. Rozkrzyczane. Za nimi kaczki. Grzeczne. Coś szwargocą pod dziobami. Na końcu ja, objuczony bebechami. Kapelusz na głowie. Pajda chleba w ręku. Któryś z gęsiorów odwraca się. Wyciąga szyję. Sycząc pędzi w moim kierunku. Szczypie po nogach. Wraca do stada zachwycony. Opowiada pobratymcom: Dał popalić…! Wzbudza wrzaskliwy entuzjazm. Inne gęsiory i też małe gęsiątka - puchatki pędzą z wiadomym zamiarem. Nie byłem Mamą. Dawałem do zrozumienia, że przywalę po łbie. Zawracały, ale nie traciły dobrego humoru.

Dalej droga przez tunel. Nad nim kolej do Lwowa. Wkraczamy na plażę. Gęsi z rozbiegu dają nura. Płyną na środek stawu. Kaczki obok stłoczone. Szwargocą pod nosem. Spoglądają w niebo. Tam jastrzębie. Przy mnie bezpieczne. Kilkadziesiąt metrów na prawo zwisają wierzby nad wodą. Szuwary. Też bezpiecznie. Zaprowadziłem tam kaczki. Wskoczyły do wody. Zniknęły w szuwarach pod osłoną wierzb. Nie byłem już potrzebny. Do dzisiaj zastanawiam się dlaczego kaczki wybierały szuwary, a gęsi środek stawu. Wreszcie olśnienie. Mamine gęsi to chytre złodziejaszki. Pan Władysław Śniadecki toczył wojnę z kłusownikami podkradającymi jego ryby. Opływał staw odgrażając się soczyście niegodziwcom. Mój Brat, jego wilczur i wataha kumpli, jak się okazało, też mieli za uszami. Wędkowali w szuwarach wyciągając dorodne szczupaki i karpie. Na ognisku rozpalonym nieopodal piekli złowione sztuki. Objadali się nimi dzieląc się sprawiedliwie z Kardaszem. Pan Władysław Śniadecki widział podrostków i psa krzątających się przy ognisku. Podpływał i grożnie im się przyglądał. Do głowy mu nie przychodziło, że nicponie leżąc rozliniewienie na piasku obok ogniska, z patykami z nabitymi na końcach ziemniakami, zanurzonymi w ognisku, niby opiekając je, wyrażnie z Niego dworowali. Nie widział wędek schowanych w trawie. Odpływał uspokojony.

A Mamine gęsi ? A one też zachowywały się podejrzanie. Widziałem to. Słysząc i widząc z daleka Pana Śniadeckiego pośpiesznie opuszczały środek stawu i chowały się w szuwarach. Ponownie wynurzały się i wracały na jego środek, gdy Pan Śniadecki odpływał i był już daleko. Ani ja, ani Pan Śniadecki nie domyślaliśmy się, ze te na pozór niewinne gęsiska i gęsiątka puchatki, wyjadały narybek, który Pan Władysław wypuszczał na rozmnożenie. Nie dziwota, że te chytre złodziejaszki, futrowane wybornym zbożem i rybkami stawały się przerośniętymi zbójami.

Pan Władysław Śniadecki i jego Synowie uratowali Brzeżany od zatopienia. W 1944 roku faszystowscy, niemieccy najeźdźcy, wycofując się z Brzeżan, postanowili zniszczyć fragment grobli i zalać Miasto. Obok młyna założyli ładunki wybuchowe wzdłuż grobli. Pan Śniadecki wypatrzył je. Pod osłoną nocy, wraz z Synami odciągnął je w głąb stawu. Niemcy zdetonowali ładunki. Jedynie lekki przeciek ich skutkiem.



  
AUTOR A.T.

poniedziałek, 12 lutego 2018

BIEGNĘ





Biegnę mostem zwodzonym,
rozpiętym na ramionach gwiazd.
Dobry Boże !
Podaj rękę,




Pobiegniemy razem.
Czuję pęd gwiazd.
Słonecznego pyłu smak.
Twoje istnienie.

A. T.
 
*


AUTOR A.T.


* zdjęcia - malina M

wtorek, 2 maja 2017

TĘSKNIĘ

ZA EWĄ






Spowiedniku zgrzeszyłem.
Tęsknię za Ewą. Za jabłonią w raju.
Na pokutę
wyznacz dziesięć zdrowasiek.
Jeden ojczenasz.
Na wszelki wypadek,
Ażebym nie musiał wracać do Ciebie.
Dodaj kilka psalmów.
Odmawiając
Pokutne modlitwy
Wciąż będę tęsknił za Ewą.
Za jabłonią w raju.
Spowiedniku nie chcę grzeszyć.
Przemień mnie w drzewo.
Wyrosnę nad rzeką Białą.
Tam
Ewę spotkałem.


A.T.




AUTOR A.T.


* zdjęcie - malina M


sobota, 29 kwietnia 2017

DOM

RODZINNY



Rodzinny dom
Osierocony.
Przytul
Dom do serca.
Pogłaskaj
Bezdomnego psa.
Daj mu
Kawałek chleba.
Liźnie w rękę.
Rodzinny dom,
Taki głodny.


*
A.T. 



AUTOR A.T.


* zdjęcie - malina M

środa, 26 kwietnia 2017

PILOTOWI


PUŁKOWNIKOWI
STANISŁAWOWI
STALICKIEMU 



 
Zapytał Bóg co uczyniłeś dla mnie ?!
Byłem w Mieście dalekim. Przyniosłem zdjęcie
z kościoła farnego w Brzeżanach.
Zrobiłem dla Ciebie. Wiem.
Słuchałem szlochu dzwonków mszalnych.
Modlitwy wygnańców.
Dałem ci skrzydła stalowe. Moc tysiąckonną.
Wzleciałeś w niebo. Byłeś ptakiem.
Byłeś bliżej do Mnie niż inni.
Poznałeś tchnienie kosmosu.
Siny bezmiar wszechświata i moje istnienie.
Miłość do Mnie taiłeś w sercu.
Zwykłą ludzką miłość,
Bez rozgłosu.

A.T.



AUTOR A.T.


Pułkownik Stanisław Stalicki:

Dowódca 26 pułku lotnictwa myśliwskiego w Zgierzu Pomorskim w latach 1964 – 1966.Wpisany w historię i pamięć o Brzeżanach. Czytał moje opracowania i wiersze o Brzeżanach. Na jednym z ostatnich zjazdów kresowych obdarowywał Brzeżańczyków fotografią ołtarza w kościele farnym w Brzeżanach. Był na jego poświęceniu w roku 2009. Podarował i mnie. Zdjęcie piękne. Najlepsze jakie widziałem i mam. Sądziłem, że jest nieśmiertelny. Nie zapytałem skąd ten kunszt mistrzowski.
Odszedł niepostrzeżenie. Na następnym zjeżdzie kresowym Go nie było. Odszedł 3 maja 2010. Pochowany 6 maja z wojskowymi honorami w kwaterze na cmentarzu Murckowskim w Katowicach. Daleko od Brzeżan. Zbyt daleko. Samolot bojowy zakreślił krąg pożegnalny. Zagrzmiał rozpaczą, Umknął w niebo. W pamięci fotografia ołtarza w kościele farnym w Brzeżanach. Pisał piękne listy o samolotach. Był nimi oczarowany. w 1951 roku napisał Do Dęblina. Został przyjęty. Do końca swych dni oddany Brzeżanom. W pamięci pozostanie obok Dowódców, Oficerów, Podoficerów i Żołnierzy 51 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Brzeżanach.


A. T

* zdjęcie - malina M


sobota, 15 kwietnia 2017

poniedziałek, 13 marca 2017

ZAKATOWANY ŚNIEG


DEDYKOWANE
PANU A.T.

Zatrzymam się,
popatrzę,
jak stają pociągi,
pełne ludzi w mroźny dzień.
niosąc syberyjskie przeznaczenie.
Jak przelewa się przez zamieć
czas historii,
ból zesłanego życia.


Czasem brak słów,
by ogarnąć tę niedolę.
Zawsze pochyle głowę
nad bohaterami czasów.






Syberyjska noc dłuży się okrutnie.
W towarowych wagonach wiozą dzieci
wyrwane z ramion matki Ojczyzny ...
By mróz zatarł tęsknotę ...
wypalił miłość, stłamsił nadzieję i wiarę ...


Odarci z szacunku, zamknięci
na zapomnianym końcu świata ...
Zesłańcy za bezduszny wąs propagandy
Walczyć o przetrwanie,
o prawdę i miłość, zostawioną za granicami świata ...

Kogo nie zabije mróz,
praca, czy tęsknota,
tego dobiją czerwone ręce katów,
z wypisanym na twarzy uśmiechem.

Życie i śmierć wykute w białym testamencie.
W sercu brzmi smutna nuta tęsknoty.
Czas nie przynosi ukojenia rozłąki
i samotnego bólu ...
Syberyjska noc dłuży się okrutnie
pozostawiony pusty dom
i krwawiąca Ojczyzna ...

AUTOR:
DAMIAN




Autor swoje wiersze dedykuje Panu A.T


*

sobota, 14 stycznia 2017

MAMA





ZNALAZŁA 
MAMA


Znalazła mama na śmietniku koło stalowe.
Żelazko spiżowe z duszą.

Miałem w Brzeżanach koło stalowe od taczki.
Kawał drutu zgiąłem. Wsadziłem zamiast osi.
Drugi koniec ująłem w rękę. Zbudowałem rydwan bojowy.
Pędziłem polną drogą obok domu. Za mną gnało wojsko.
Mój pies Luks. Przybłęda. Podbijałem świat cały.
Byłem Aleksandrem Macedońskim. Nie wiedziałem,
że istniał na świecie ten wódz wspaniały.

Miała Mama w Brzeżanach żelazko spiżowe z duszą.
Dostała w wyprawie ślubnej od swojej Mamy.
Prała bieliznę w stawie. Ubijała na kamieniu.
Suszyła na podwórzu. Prasowała zgrzebne koszule
żelazkiem spiżowym. z rozgrzaną na ogniu duszą.
Odebrali chłopcu rydwan. Mamie żelazko z duszą.
Zabili psa przybłędę. Wywieżli na Sybir.

Znalazła Mama na śmietniku koło stalowe.
Żelazko spiżowe z duszą.

Znalazła Mama na śmietniku moje dzieciństwo.
Swoją młodość.

A.T.





*


PIEŚŃ O MATCE
 Z DEDYKACJĄ DLA AUTORA WIERSZY
PANA A.T.



OD ZŁOCZOWIANEK
czyli od mojej Mamci i ode mnie

Malina M*
  

środa, 14 grudnia 2016

SIÓDME NIEBO

jeszcze po drodze do nieba
wstąpię na targ próżności




kupię sobie na zapas
kilogram satysfakcji
cztery deko podziwu
i magiczne lusterko
diabeł? - anioł?
słodycz? - gorycz?
sobie? - tobie?




Na siódmym szczeblu drabiny
rozdam, co sobie kupiłam
przyjacielowi podziw
satysfakcję wrogowi




odwrócę magiczne lustro
w czystym krysztale zobaczę Ciebie
uśmiechniętego anioła
słodycz wiary
i gorycz nadziei
potknę się o miłość,
której zabrakło

M.M*.



autorka
Malina M*


środa, 2 listopada 2016

DROGA ...


ŚWIĄTKOWIE 
PRZYDROŻNI


Na drodze spotkałem
dwóch świątków drewnianych.
Na kłodzie drewnianej siedzieli.
Było południe.
Słońce żarem płonęło.
Owce na łące beczały.
Na krzyżu przydrożnym
Chrystus cierpiał samotny.




Milczeli świątki drewniane.
Myślami po górach błądzili.
Może ojczenasz. Może zdrowaś.
Może się modlili.
A może czekali na wędrowca,
z flaszką wody.
Byli spragnieni.

AUTOR A.T.




  
AUTOR A.T.


* zdjęcie - malina M

sobota, 29 października 2016

CISZA


BRZEŻAŃSKA
 NEKROPOLIA 

Obeliski. Krzyże.
Rozpięte ramiona.
Osierocone kamienie w pochodzie ku żywym.
Wołanie o pamięć.




Na cmentarnych alejach zranione Anioły.
Głucha cisza i pustka.
W dnie zaduszne nie płoną ognie.
Łzy deszczowe. Gorzkie. Opłakują
samotne kamienie.
Nieczytelne napisy. Odgaduję słowa.
Rozpacz zmarłych zaklęta w kamieniach,
Moją rozpaczą.

Wróciłem po osierocone kamienie. Padnięte krzyże.
Nie pozwolę wdeptać w ziemię.
Przede mną ciężka droga.
Odpocznę chwilę.
Usiądź obok proszę.
Jesteś taka piękna.
Wiatr rozplata warkocze.
Do wiatrowego serca tuli.
Ja nie przytulę.
Nie mam serca.

Moje serce niosłem na dłoni.
Płonęło dziecięcą radością.
Wypaliło się miłością do tych
których kochałem i do Ciebie.
Opłakuję święte kamienie.
Oczy nie mają łez.
Wykrzykuję rozpacz zmarłych.
Nie mam krzyku.

Wziąłem garść łez ze stawu.
Krzyk od zranionego ptaka.
Kilka promieni od słońca.
Opłakałem święte kamienie.
Wykrzyczałem rozpacz zmarłych.
Rozgrzałem dłonie.
Wymacałem zatarte napisy.
Brajlem odczytałem słowa,
„Cichą prośbę zmarłych o pamięć”.
Wzwaliłem krzyże na plecy.
Święte kamienie ująłem w dłonie.
Wsparły ramiona Anioły.
Powędrowaliśmy na podniebne łąki.
Przed chatę sędziwego Boga.
Zamiótł wiatr cmentarną pustkę.
Wymarłą ziemię zabrali obcy.
Posiali nienawiść.

AUTOR A.T.



  
AUTOR A.T.


* zdjęcie - malina M

sobota, 22 października 2016

LUX


MÓJ EDEN TO LUX


Pies przybłęda. Przywołany marzeniem dziecka.
Wyśniony. Przywędrował z Karpat.
Biegł przez Prut i Czeremoszę. Przez Zaleszczyki.
Dalej na Brzeżany. Przez Kozowę.
Śnił o chłopcu. O mnie, z pajdą chleba w ręku.
Czekałem.




Ktoś skrzywdził. Uderzył. Nie głaskany.
Nie przytulany. Nie całowany w czarny nosI.
Biegł do mnie. Po swoje przeznaczenie.
Po swój los.

Czekałem we śnie nad brzegiem jeziora.
Nad złotą lipą. Z chlebem pachnącym od Mamy.
Odnalazł mnie w Edenie.
Mój Lux. Mój Anioł Stróż.
Już nigdy nie miałem psa.

AUTOR A.T.


  
AUTOR A.T.


* zdjęcie - malina M

sobota, 15 października 2016

TOSIA


Sunia. Labradorka. Trzy i pół miesiąca.
Dobroć przez Stwórcę zaprogramowana.
U mnie od ósmej do piętnastej. Rodzinne przedszkole.
Poranne przywitanie. Łapki przetarte i hulaj dusza.
Pędzi sunia na kanapę.
Rozciąga się wszerz i wzdłuż. Niewinność chytra.
Zagłaskiwanie poranne.

Tosia nad oczętami ma długie dziewczęce rzęsy.
Czarny nosek. Ostre ząbki, a na papach łaskotliwe wąsy.
Przygląda się światu. Wronom. Gołębiom i mrówkom.
Gotowa zalizać każde napotkane dziecko.
Dziewczynki z okolicznego gimnazjum zagłaskują Tosię.
Po spacerze zasypia psie dziecko na kanapie.
Dotykam noska, czy ażeby nie ciepły ?
Wdzięczne liżnięcie i rozpłastanie się na całej kanapie.
Rozmowy szeptem.
Tosia śpi.





Tosia ma siostrzyczkę. Prawda nie psią, ale kocią.
Trochę większą od dłoni.
Ludzka Dziewczynka wracała ze szkoły.
Jesienna mżawka. Zwiędłe liście. Zimno.
Podmiejska droga.
Biało - czarna kuleczka na środku drogi.
Małe wołające o litość kociątko.
To tylko chwila.
Nieuważny kierowca przejedzie zagubione istnienie.
Deszcz coraz bardziej zacina. Kocie dziecięce błaganie.
Pewnie Dobry Bóg wystawił na próbę Dziewczynkę.
Mama Dziewczynki nie znosi kotów.
W domu już jest psie dziecko - Tosia.
Kłopotów co niemiara.
Niemowlę kocie w dłoniach. Biało - czarna kuleczka.
Mamo… ! Przepraszam… ! Taki biedaczek…
W domu ciepło. Pipetka i ciepłe mleczko.
Usnęło kociątko owinięte szalikiem.
Kuweta i piasek. Kociątek mądry. Czyścioszek.
Śpi z Dziewczynką. Zabawy z piłeczką i mruczenie szczęśliwe.
Dzień za dniem w pogoni za następnym.
Kociątkowi pokazano Tosię.
Prycha kotek na pieska. Odstrasza zwierza.
Tosia dobroć anielska, gotowa zalizać.
Mżawka jesienna za oknem.
W domu zwierzyniec radosny.

A. T

  
AUTOR A.T.


Zdjęcie z moich zbiorów

sobota, 17 września 2016

JESIENNY KOT

poszedł sobie
hen… hen …





a za płotem liście złote
złoty miód, zielona mgła

za czary jesieni
za krople czerwieni
za mgły, welony i wrony
i melancholię
co pachnie jak deszcz

miodu utoczę jak trzeba
biedronkę poślę do nieba
po marzenie
co pachnie jak chleb

wianek maliną ozdobię
i jak kot pójdę sobie

za mgłę
hen … hen ...


*






MALINA M.

poniedziałek, 29 sierpnia 2016

DLACZEGO PŁACZESZ


DOBRY BOŻE

Dobry Boże.
Marzyłem usiąść z Tobą przy ognisku,
Pomilczeć o wszystkim.
Przyniosłem ze sobą trochę chrustu.
Zbierałem z Mamą. w tajdze. Na zesłaniu.
Płonie wartko. Dym nie szczypie w oczy.




Dobry Boże.
Jak czuje się moja Mama ?
Zabrałeś Ją do raju.
Nie pochwalała zasad
łańcucha pokarmowego.
Nie zabijała swoich zwierząt.

Dobry Boże.
Żegnając na ostatnią podróż,
ktoś, kogo kochałem.
włożył do wewnętrznej kieszeni
piersiówkę.
Płaską butelkę z nierdzewnej stali.
”Jaś Wędrowniczek”
Prawdziwa szkocka.
Trochę więcej niż pół litra.
W sam raz na dwóch.

Dobry Boże.
Rozpalę ognisko.
Jesteś Gromowładny.
Płomienie wzniecasz piorunami.
Zapalę zapałkami. Mam ze sobą.
Tak będzie kameralniej.

Dobry Boże.
Już skończył się „Jaś Wędrowniczek”.
Dopala się ognisko.
Milczymy o wszystkim.
Pożycz na chwilę różdżkę czarodziejską.
Stworzę świat. Jaki chciała
moja Mama.
Wymierzyłem grot w pędzącą planetę.

Zatrzymałem w biegu.
Nawrzucałem na bieguny śniegu.
Wlałem wody do mórz. Oceanów.
Stworzyłem błotniste zawodzie.
Góry. Lasy. Doliny.
Łąki kwieciste. Pola.
I dom rodzinny.
Mego domu już nie ma.

Dobry Boże.
Na tym moim świecie
będą tylko Dziewczyny !!!
Nie ? Dobrze.
Niech będą też chłopcy i inne istoty.
Bo kto będzie zachwycał się
Dziewczynami ?.

Dobry Boże.
Dziewczyny i wszystkie istoty.
Nie będą cierpiały.
Wirując w mym świecie.
Świetliste. Tęczowe.
Gdy przyjdzie ich kres.
Rozprysną się. Znikną.
Jak bańki mydlane.
Opadną kroplą rosy na trawę.

Dobry Boże.
Stworzyłem zwierzęta,
które kochała Mama.
I drapieżniki. Żrą piasek.
Skoczyłem na chwilę na Saharę.
Przyniosłem pół tony.
Rozmnożyłem.
Ludzie, zwierzęta i ptaki żrą piasek.
Gotowany. Pieczony. Na surowo.
Nie zabijają jeden drugiego.

Dobry Boże.
Stworzyłem też diabła.
Na wzór tego
z farnego kościoła w Brzeżanach.
Z widłami.
Pomaga chłopom w polu.
Wrzuca snopy na fury.
W osiedlowym parku
 bawi się z dziećmi. Nosi na plecach.
Chwytają za rogi. Tarmoszą za brodę.
Zaśmiewają się.
Wieczorem odprowadza
każde dziecko do domu.
Napomina. Po kolacji umyj ząbki.
Zmów paciorek.
Ognisko Spłonęło ostatnim żarem.
Pomilczeliśmy o wszystkim.
Oddałem Bogu różdżkę.
Uklękłem w podzięce.
Pozwolił stworzyć świat,
jaki chciała mama.
Ucałowałem
Boskie dłonie.

Dobry Boże !?
Dlaczego płaczesz !?

 A. T

  
AUTOR A.T.


Zdjęcie z moich zbiorów

wtorek, 7 czerwca 2016

DLA A.T.


PANI W SŁOŃCU




ŚWIDNICKA PANI


Świdnicka Pani, Bogarodzico,
W promieniach słońca królujesz nam.
Twoje my dzieci, Tobie oddani,
Pieśń swą wznosimy do niebios bram.

Świdnicka Pani, Królowo nasza,
W piastowskim grodzie zebrany lud,
Hen z krańców ziemi, z dziejów zamieci
Pragnie Ci złożyć swój życia trud

Świdnicka Pani święta Dziewico
Perłami zdobna w ołtarzu tym,
Przyjm modły nasze i swego Syna
Ubłagaj kornie za ludem swym.

Świdnicka Pani o Matko nasza
Weź w Swą opiekę ten polski lud
Niech zawsze wierny Synowi Twemu
Będzie piastowski, świdnicki gród.


tekst: ks. Dionizy Baran
mój wujek


*

Dedykują tę bliską memu sercu pieśń,
od dziesięcioleci śpiewaną u stóp Świdnickiej Pani,
wspaniałemu Człowiekowi i Poecie Panu A.T.


Malina M


sobota, 23 kwietnia 2016

MIAŁEM PSA


MÓJ LUX
Mieszaniec. Przybłęda.




Mój anioł stróż. Wymarzony.
Trochę wilczur. Trochę bernardyn.
Trochę kundel. Wyrośnięty ponad miarę.
Jedno ucho sterczące. Drugie oklapnięte.
Łaciaty pysk grzbiet i brzuch. Brązowe łapy.
Krótka sierść. Ogon biały. Owłosiony. Zakręcony.
Oczydła w brązowych obwolutach.
Nos czarny. Wachlujący.
Między nosem i oczami psi ryj. Wilcze kły.
Czarne wargi – papy. Wąsiska.
Przyjazne. Łaskotliwe.
Jęzor niebezpieczny. Mokra łopata.




Przybiegł do mnie nad brzeżańskim stawem.
Mama miała swojego psa Azora.
Brat niemieckiego owczarka,
A ja byłem samotny Nieszczęśliwy.
Marzyłem o psie.

Gęsiory bezkarnie mnie podgryzały
Nie miałem obrońcy. A Brat miał Kardasza.
Najważniejszy. Panisko na obejściu. Z Bratem partnerzy.
Znikali z domu na zabawy w wojsko i kiczki.
Razem wędkowali. biwakowali.
Objadali się rybami pieczonymi na ognisku,
podkradanymi ze stawu. Mnie traktowali jak powietrze.
Nie dopuszczali do wspólnych wypraw.
Walczyłem o swoje łzami i wrzaskami. Na nic.
Wilczur rozstrzygał konflikty. Podchodził majestatycznie.
Popychał pyskiem w klatkę piersiową. Przewracałem się.
Dobry pies…! Brat obejmował wilczura za szyję. Znikali.

Byłem sam. Marzyłem o psie. Najukochańszym.
Jak Azor dla Mamy. Jak wilczur dla Brata.
Tak samo miał popychać I przewracać Brata.
Jak wilczur mnie. Byłem nieszczęśliwy. Samotny.




Marzenia spełnione. Miałem psa.
Przybiegł do mnie nad brzeżańskim stawem.
Modlitwy zakończone.
Wychodzimy przed kościół.
Przy portalu wejściowym oczekuje koń,
zaprzężony w wózkową karetę.
Wyraźnie zniecierpliwiony.
Na wózku wytargowane bogactwa. Wsiadam.
Mama idzie przodem. Wyjeżdżamy z farnej posesji.
Zadziwienie gawiedzi i rówieśników.

Wracamy do domu.
Gęsiory podkradają się podstępnie.
Sycząc dla otuchy. Gotowe uszczypnąć.
Luks szczerze kły. Groźnie warczy.
Gęsiory tracą animusz. Zawracają.
Jestem kimś.

A. T


  
AUTOR A.T.


Zdjęcia z moich zbiorów
na zdjęciach Lux, a może Azor, ?
a może Kardasz ? a może Bryś ?
a może po trosze każdy z nich ???

I NASZE DZIECIŃSTWO ...
 
Malina M


poniedziałek, 21 marca 2016

STAW


STAW BRZEŻAŃSKI


Władysław Śniadecki postawny starszy pan z sumiastymi wąsami, Codziennie, godzinami opływał na łódce swoje dobra stawowe. Do dzisiaj słyszę Jego głos, nie przebierający w słowach, a przywołujących wiadomych synów do pozostawienia w spokoju Jego ryby. Staw wynajmował od hrabiego Jakuba Potockiego. Odchwaszczał go i zarybiał. Staw był radością Brzeżańczyków.




Zbiornik wodny usadowiony na rzece Złota Lipa, o długości pięć i szerokości jednego kilometra. Spiętrzony ponad poziom Miasta i odgrodzony od niegomasywną ziemną groblą, o długości kilometra. Zbudowana na w zamierzchłych czasach, przez jeńców tatarskich.W 1870 roku grobla pękła i śródmieście miasta woda zalała do wysokości trzech metrów. Brzeżańska grobla obsadzona lipami, z promenadą spacerową, a przy niej ośrodek sportów wodnych, pływalnia i wypożyczalnia łódek, kajaków, rowerów wodnych. Ten ośrodek wybudowano staraniem Dowództwa 51 pułku piechoty strzelców kresowych, stacjonującego w Brzeżanach od 1920 roku.

Grobla miejscem spotkań Brzeżańczyków, spacerów, odpoczynku, rozrywki. Wieczorami na grobli grała orkiestra pułkowa. Z jednej strony grobla opierała się o Siółko z wyniosłym klasztorem o.o. Bernardynów, a z drugiej o Zamosty z posesjami rodzin Państwa Skrzypków i Kogutów. Tuz przed Zamostami na grobli szluza i młyn. Od Zamostów wzdłuż brzegu stawu tory kolejowe do Lwowa.
Kursowała po nich „Luxtorpeda”. Od Zamostów wzdłuż torów ponad kilometr dolina, a na jej zboczu mój dom rodzinny.  Od domu na lewo polna droga przez tunel pod torami wyprowadza na brzeg stawu. Urwista gliniana skarpa z tysiącami dziur z gniazdami jaskółek. Świergot i szczebiot. Słońce ogniste. Rozległa plaża z wózkami wody gazowanej i lodów smakowitych od Haeclów. Gwar plażowiczów kąpiących się w stawie.




Staw pastwiskiem Maminych gęsi i kaczek.
Tam moje kresowe dzieciństwo. Przedmieście Brzeżan. Dolina między lotniskiem i stawem. Obowiązki w gospodarstwie podzielone. Najmłodszy pasie gęsi i kaczki. Do dzisiaj medytuję kto kogo pasł ? Musiałem je wyprowadzać na wypas na staw. Każdego ranka gęsi i kaczki napierały z każdej strony, poganiały do wyjścia. Gęsiory wydzierały się. Szczypały po nogach. Syczące żmije. Bez szacunku dla mnie. Kaczki czekały pod drzewem przy bramie. Poganiały głośnym kwakaniem. To był ich czas, a mój obowiązek. Wyprawa na wypas. Kaczki wiedziały, że przy mnie są bezpieczne, a tak najbardziej to
pod drzewem. Nad doliną latały jastrzębie i orły. Czaiły się ukryte w słońcu. Spadały kamieniem z nieba. Porywały ptactwo domowe. Kaczki wiedziały o tym. Były mądre.

Kaczki coraz głośniej kwaczą. Gęsi ruszyły do bramy. Mama wręcza kapelusz. parasol. koc i patyk. flaszkę herbaty i pajdę chleba. Ruszamy na wypas za bramę, na lewo, na staw. Przodem gęsi. Rozgadane. Rozdyskutowane. Rozkrzyczane. Za nimi kaczki. Grzeczne. Coś szwargocą pod dziobami. Na końcu ja, objuczony bebechami. Kapelusz na głowie. Pajda chleba w ręku. Któryś z gęsiorów odwraca się. Wyciąga szyję. Sycząc pędzi w moim kierunku. Szczypie po nogach. Wraca do stada zachwycony. Opowiada pobratymcom: Dał popalić…! Wzbudza wrzaskliwy entuzjazm. Inne gęsiory i też małe gęsiątka - puchatki pędzą z wiadomym zamiarem. Nie byłem Mamą. Dawałem do zrozumienia, że przywalę po łbie. Zawracały, ale nie traciły dobrego humoru.

Dalej droga przez tunel. Nad nim kolej do Lwowa. Wkraczamy na plażę. Gęsi z rozbiegu dają nura. Płyną na środek stawu. Kaczki obok stłoczone. Szwargocą pod nosem. Spoglądają w niebo. Tam jastrzębie. Przy mnie bezpieczne. Kilkadziesiąt metrów na prawo zwisają wierzby nad wodą. Szuwary. Też bezpiecznie. Zaprowadziłem tam kaczki. Wskoczyły do wody. Zniknęły w szuwarach pod osłoną wierzb. Nie byłem już potrzebny. Do dzisiaj zastanawiam się dlaczego kaczki wybierały szuwary, a gęsi środek stawu. Wreszcie olśnienie. Mamine gęsi to chytre złodziejaszki. Pan Władysław Śniadecki toczył wojnę z kłusownikami podkradającymi jego ryby. Opływał staw odgrażając się soczyście niegodziwcom. Mój Brat, jego wilczur i wataha kumpli, jak się okazało, też mieli za uszami. Wędkowali w szuwarach wyciągając dorodne szczupaki i karpie. Na ognisku rozpalonym nieopodal piekli złowione sztuki. Objadali się nimi dzieląc się sprawiedliwie z Kardaszem. Pan Władysław Śniadecki widział podrostków i psa krzątających się przy ognisku. Podpływał i grożnie im się przyglądał. Do głowy mu nie przychodziło, że nicponie leżąc rozliniewienie na piasku obok ogniska, z patykami z nabitymi na końcach ziemniakami, zanurzonymi w ognisku, niby opiekając je, wyrażnie z Niego dworowali. Nie widział wędek schowanych w trawie. Odpływał uspokojony.

A Mamine gęsi ? A one też zachowywały się podejrzanie. Widziałem to. Słysząc i widząc z daleka Pana Śniadeckiego pośpiesznie opuszczały środek stawu i chowały się w szuwarach. Ponownie wynurzały się i wracały na jego środek, gdy Pan Śniadecki odpływał i był już daleko. Ani ja, ani Pan Śniadecki nie domyślaliśmy się, ze te na pozór niewinne gęsiska i gęsiątka puchatki, wyjadały narybek, który Pan Władysław wypuszczał na rozmnożenie. Nie dziwota, że te chytre złodziejaszki, futrowane wybornym zbożem i rybkami stawały się przerośniętymi zbójami.

Pan Władysław Śniadecki i jego Synowie uratowali Brzeżany od zatopienia. W 1944 roku faszystowscy, niemieccy najeźdźcy, wycofując się z Brzeżan, postanowili zniszczyć fragment grobli i zalać Miasto. Obok młyna założyli ładunki wybuchowe wzdłuż grobli. Pan Śniadecki wypatrzył je. Pod osłoną nocy, wraz z Synami odciągnął je w głąb stawu. Niemcy zdetonowali ładunki. Jedynie lekki przeciek ich skutkiem.



  
AUTOR A.T.


Zdjęcia z moich zbiorów 

sobota, 27 lutego 2016

TAJGA


NA BEZDROŻACH
 



Mama
oddziaływała na otaczający świat,
a szczególnie na zwierzęta.
Nawet na dzikie.
 Miała z nimi telepatyczny kontakt.
Byli jednością

W tajdze zbieraliśmy grzyby. Jagody.
Wytaczaliśmy sok z brzozowych drzew.
Zapuszczaliśmy się daleko w otchłań tajgi.
Dokładnie wiedziała jak ominąć zdradliwe topiele.
Orientowała się gdzie jesteśmy.
Bezbłędnie odnajdywała powrotną drogę.
Lubiła tajgę. Znała tajemnice leśnych szlaków.
Ledwie widoczne draśnięcia na drzewach.
Złamana gałązka. Zmięte źdźbła trawy.
To znaki tajgowych trop. Rozumiała je.
Ślady pozostawiali Komi – Piermiacy.
Leśni ludzie. Rdzenni mieszkańcy tych stron.
Prowadziły do ich siedlisk
Ukrytych w tajdze.

Niedźwiedzie napadają na zwierzęta. Ludzi.
Samotne wędrowanie po tajdze igranie z losem.
Mama nie bała się niedźwiedzi. Śmiało wkraczała do tajgi.
Co jakiś czas przed i za nami trzeszczały łamane krzaki.
To umykał niedźwiedź. Mama pohukiwała. Śmiała się.




Głucha tajga. Porzucona faktoria.
Kilka piętrowych domów na polanie.
Przy każdym, kilkumetrowa ażurowa wieża,
Kilka płytkich baseników.
Wieże przeznaczone do suszenia,
a baseniki do moczenia skór.
W oknach szyby. Niektóre wybite.
Otwarte okiennice. Zabezpieczone klinami.
Drewniana czasownia - kaplica prawosławna.
Ikony na ścianach. Drzwi na oścież.
Makówka wieńczy strzelisty dach.
Trojkrzyż prawosławny na szczycie.
Cisza. Szum drzew. Zarośla.
Tajga napiera na zabudowania.

Żywej duszy. Faktoria
miejsce skupu i wyprawy skór z dzikich zwierząt.
Puszniny. Mieszkańcy faktorii porzucili siedzibę.
Wymarli od zarazy ? Uciekli ? Zamordowani ?
Mama nie pozwoliła wejść do domu.
Do czasowni.
Niepokój. Uczucie zagrożenia …

A. T


  
AUTOR A.T.


Zdjęcia z moich zbiorów